Andaligt tilfar
Faðir vár, soleiðis sum ein húsbóndi einfalt eigur at leggja heimafólki sínum tað í huga.
Faðir vár, tú sum ert á himnum!
Tað er: Guð vil hervið fáa okkum at trúgva, at hann er rætti faðir okkara, og at vit eru rættu børn hansara, fyri at vit í troysti og fullum áliti skulu biðja til hansara, eins og børn hugað biðja foreldur síni um okkurt.
Fyrsta bøn - Heilagt verði navn títt!
Tað er: Guðs navn er heilagt í sjálvum sær; men vit biðja í hesi bøn, at tað eisini má verða heilagt hjá okkum.
Hvussu verður tað?
Tá ið Guðs orð verður lært reint og rætt, og vit eisini liva heilagt hareftir sum Guðs børn. Til tess hjálp okkum, kæri faðir á himni! Men tann, ið lærir og livir øðrvísi, enn Guðs orð lærir, hann vanhalgar Guðs navn okkara millum. Varða okkum frá tí, himalski faðir!
Onnur bøn - Komi ríki títt!
Tað er: Guðs ríki kemur væl av sjálvum sær uttan bøn okkara; men vit biðja í hesi bøn, at tað eisini má koma til okkara.
Hvussu verður tað?
Tá ið himmalski faðirin gevur okkum heilaga anda sín, so at vit við náði hansara trúgva hansara heilagu orðum og liva í gudsótta ævi okkara her og í himni um allar ævir.
Triðja bøn - Verði vilji tín sum í himli so á jørð!
Tað er: Guðs góði, minskunnsami vilji verður væl uttan bøn okkara; men vit biðja í hesi bøn, at hann eisini má verða hjá okkum.
Hvussu verður tað?
Tá ið Guð villir og forðar øllum illum ráðum og royndum, ið ikki vilja lata okkum halga navn hansara og ikki lata ríki hansara koma (slíkt er djevulsins, heimsins og holds okkara vilji), og tá ið hann hr afturímóti styrkir og varðveitir okkum føst í orði sínum og í trúnni til okkara síðstu stund. Hetta hansara miskunnsami og góði vilji.
Fjórða bøn - Gev okkum í dag okkara dagliga breyð!
Tað er: Guð gevur væl dagligt breyð, eisini uttan bøn okkara, enntá øllum óndum menniskjum; men vit biðja í hesi bøn, at vit mega meta tað og taka ímóti okkara dagliga breyði við tøkk.
Hvat meinast so við dagligt breyð?
Alt tað, ið okkum tørvast til lívsins uppihald, til dømis matur, drekka, klæði, skógvar, hús, heim, mark, fæ, peningur, góðs, góður ektafelagi, góð børn, góð arbeiðisfólk, góð trúføst yvirvøld, gott stýrislag í landinum, gott veðurlag, friður, heilsa, góðir siðir, æra, góðir vinir, trúgvir grannar og tesslíka.
Fimta bøn - Og fyrigev okkum syndir okkara, so sum vit eisini fyrigeva teimum, ið móti okkum synda!
Tað er: Við biðja í hesi bøn, at himmalski faðirin ikki vil líta at syndum okkara og fyri teirra skuld sýta bøn okkara. Tí vit eru einkis verð av tí, sum vit biðja um, og eiga tað heldur ikki uppiborið; men vit biðja, at hann vil geva okkum alt samalt av náði, tí at vit synda dagliga nógv og eiga einki annað at fáa uttan revsing. So vilja vit eisini av hjarta fyrigeva og fegin gera væl ímóti teimum, ið gera illa ímóti okkum.
Sætta bøn - Og leið okkum ikki í freistingar!
Tað er: Guð freistar væl ongan, men vit biðja í hesi bøn, at vil varða og verja okkum, fyri at djevulin, heimurin og hold okkara ikki skulu svíkja okkum ella villa okkum til vantrúgv, vónloysi og aðra vanvirðiliga synd og last, men um vit soleiðis verða freistað, at vit kortini til síðst mega vinna og fáa sigur.
Sjeynda bøn - Men frels okkum frá tí illa!
Tað er: Vit biðja í hesi bøn sum undir einum, at himmalski faðirin vil frelsa okkum frá alskyns illum til likams og sálar, ognar og æru, og til síðst, tá ið okkara tíð kemur, veita okkum eina sælu burturferð og av náði taka okkum frá hesum neyðardali til sín á himni.
AMEN!
Tað er: At eg skal vera vísur í, at hesar bønir eru himmalska faðirinum væl toknaðar og av honum bønhoyrdar; í hann hevur sjálvur boðið okkum at biðja soleiðis og lovað, at hann vil bønhoyra okkum. Amen, amen! tað merkir: Ja, ja, tað skal soleiðis verða.
Kelda: Trúarjáttan føroysku fólkakirkjunar eftir Hans Jacob Joensen, fyrrv. bispi.
Hini tíggju boðini, soleiðis sum ein húsbóndi einfalt eigur at leggja heimafólki sínum tey í huga.
Fyrsta boð - Tú mást ikki hava aðrar gudar.
Tað er: Vit eiga fram um alt at óttast og elska Guð og seta alla okkara lít til hansara.
Annað boð - Tú mást ikki misbrúka navn Harrans Guðs tíns.
Tað er: Vit eiga at óttast og elska Guð, so at vit ikki við navni hansara banna, svørja, ganda, lúgva ella svíkja, men í hvørjari neyð okkara ákalla tað, tilbiðja, lova og takka.
Triðja boð - Mins til at halda hvíludagin heilagan.
Tað er: Vit eiga at óttast og elska Guð, so at vit ikki vanvirða prædikuna og orð hansara, men halda tað heilagt, fegin hoyra og læra tað.
Fjórða boð - Æra faðir tín og móður tína.
Tað er: Vit eiga at óttast go elska Guð, so at vit ikki vanvirða foreldur okkara og harrar okkara ella fáa ilt í tey, men halda tey í æru, tæna teimum, akta elska og virða tey.
Fimta boð - Tú mást ikki sláa í hel.
Tað er: Vita eiga at óttast og elska Guð, so at vit ikki gera næsta okkara nakran skaða ella nakað mein á likamið, men hjálpa honum og dugna honum í hvørjari neyð go deyðaváða.
Sætta boð - Tú mást ikki dríva hor.
Tað er: Vit eiga at óttast og elska Guð, so at vit liva siðuliga og sámiliga í orði og verki, og at ein og hvør elskar og ærir ektafelaga sín.
Sjeynda boð - Tú mást ikki stjala.
Tað er: Vit eiga at óttast og elska Guð, so at vit ikki taka frá næsta okkara pengar ella ognarlutir hansara, og iki heldur draga teir undir okkum við følskum vørum ella øðrum sviki, men hjálpa honum at fremja atvinnu sína og at hava tað, ið hann eigur.
Áttanda boð - Tú mást ikki bera falskan vitnisburð ímóti næsta tínum.
Tað er: Vit eiga at óttast og elska Guð, so at vit ikki lúgva uppá næsta okkara, ikki svíkja hann, baktala hann ella spilla hann út; men vit eiga at umbera hann, tala gottu um hann og taka alt væl upp og leggja tað besta í alt.
Níggjunda boð - Tú mást ikki girnast hús næsta tíns.
Tað er: Vit eiga at óttast og elska Guð, so at vit ikki við list tráa eftir arvi ella húsi næsta okkara og við eiti av rætti draga tað undir okkum, men hjálpa honum og dugna honum, so at hann kann hava tað.
Tíggjunda boð - Tú mást ikki girnast konu næsta tíns, ikki húskall ella arbeiðiskonu hansara, ikki fæ hansara ella nakað, sum næsti tín eigur.
Tað er: Vit eiga at óttast og elska Guð, so at vit ikki lokka ella noyða konu, arbeiðisfólk ella fæ frá næsta okkara, men halda tey til at verða og at gera tað, ið tey eiga at gera.
Hvat sigur nú Guð um øll hesi boð?
Hann sigur soleiðis:
Eg, Harrin Guð tín, eri ein vandin Guð, sum heimsøkir misgerðir fedra á børn til triðja og fjórða lið, teirra ið meg hata; men teimum, ið meg elska og halda boð míni, teimum geri eg væl ímóti í túsunda lið.
Tað er: Guð hóttir við at revsa øll tey, sum bróta hesi boð. Tí eiga vit at óttast vreiði hansara og ikki gera ímóti teimum.
Men hann lovar øllum, sum halda hesi boð, náði og alt gott. Tí eiga vit eisini at elska hann og líta á hann og fegin gera eftir boðum hansara.
Kelda: Trúarjáttan føroysku fólkakirkjunnar eftir Hans Jacob Joensen, fyrrv. bispi.
Tær tríggjar vanligu ella samkirkjuligu trúarjáttanirnar
Fyrsta trúarjáttan
(Symbolum apostolicum)
Eg trúgvi á Guð faðir, hin alvalda, skapara himins og jarðar.
Og á Jesus Krist, Guðs einborna son, váran harra, sum er gitin av heilagnum anda, borin í heim av Mariu moy, pínslaður undir Pontiusi Pilatusi, krossfestur, deyður og jarðaður, niður farin til heljar, triðja dagin staðin upp frá deyðum, farin til himmals, sitandi við høgru hond Guðs faðirs, hins alvalda, haðani hann kemur at døma livandi og deyð.
Og á heilagan anda, eina heilaga almenna kirkju, samfelag teirra heilagu, fyrigeving syndanna, uppreisn likamsins og lív um aldur og ævir. Amen.
Onnur trúarjáttan.
(Symbolum Nicaenum)
Eg trúgvi á ein Gud, hin alvalda Faðir, sum hevur skapað himmal og jørð, allar sjónligar og ósjónligar lutir.
Og á ein Harra, Jesus Krist, Guds einborna Son, sum er føddur av Faðirinum fyri upphav tíðarinnar, Gud av Gudi, ljós av ljósi, sannur Gud av sonnum Gudi, føddur, ikki skapaður, av somu veru sum Faðirin, ið alt hevur skapað, sum fyri okkum menniskju og frelsu okkara er komin niður av himni og er vorðin hold við Heilagum Anda av Marius moy, sum eisini okkara vegna er krossfestur undir Pontiusi Pilatusi, píndur og jarðaður. Triðja dagin risin upp samsvarandi Skriftunum og farin til himmals, situr við Faðirsins høgru hond og skal koma aftur í dýrd at døma livandi og deyð, og á ríki hansara skal eingin endi vera.
Og á Heilagan Anda, Harran og lívgevaran, sum gongur út frá Faðirinum og Soninum, sum saman við Faðir og Soni verður tilbiðin og dýrmettur, og sum hevur talað við profetunum. Og á eina heilaga, almenna og ápostólska kirkju.
Eg játti ein dóp til fyrigevingar syndanna og vænti uppreisn teirr deyðu og lívið í komandi heimi. Amen.
Triðja trúarjáttan
(Symbolum Athanasii - contra Arianos scriptum
- Hvør tann, sum vil verða frelstur, má fram um alt hava ta almennu trúnna.
- Hvør tann, sum ikki varðveitir hana reina og rætta, verður uttan iva ævinliga glataður.
- Hetta er almenna trúgvin, at vit æra ein Gud í tríeindini og tríeindina í einum
- og hvørki blanda saman persónarnar ella býta sundur guddómin.
- Tí at ein er persónur Faðirsins, ein annar Sonarins, aftur ein annar Heilaga Andans.
- Men Faðirsins og Sonarins og Heilaga Andans guddómur er ein, dýrd teirra líka stór, og hátign teirra líka ævig.
- So sum Faðirin er, soleiðis er Sonurin, soleiðis er eisini Heilagi Andin.
- Faðirin er óskapaður, Sonurin er óskapaður, Heilagi Andin er óskapaður.
- Faðirin er ómetaligur, Sonurin er ómetaligur, Heilagi Andin er ómetaligur.
- Faðirin er ævigur, Sonurin er ævigur, Heilagi Andin er ævigur.
- Og tó eru ikki tríggir ævigir, men ein ævigur,
- eins og tað ikki eru tríggir óskapaðir, heldur ikki tríggir ómetaligir, men ein óskapaður og ein ómetaligur.
- Á sama hátt er Faðirin alvaldur, Sonurin alvaldur, Heilagi Andin alvaldur,
- og tó eru ikki tríggir alvaldir, men ein alvaldur.
- Soleiðis er Faðirin Gud, Sonurin Gud, Heilagi Andin Gud,
- og tó eru ikki tríggir gudar, men ein Gud.
- Soleiðis er Faðirin Harri, Sonurin Harri, Heilagi Andin Harri,
- og tó eru ikki tríggir harrar, men ein Harri.
- Tí sum hin kristni sannleikin noyðir okkum at játta hvønn persón sær sum Gud og Harra, somuleiðis noktar almenna trúgvin okkum at nevna tríggjar gudar ella tríggjar harrar.
- Faðirin er ikki gjørdur av nøkrum, heldur ikki skapaður, heldur ikki borin.
- Sonurin er av Faðirinum eina, ikki gjørdur, ikki skapaður, men borin.
- Heilagi Andin er av Faðirinum og Soninum, ikki gjørdur, heldur ikki skapaður, heldur ikki borin, men gingin út frá teimum.
- Tí er ein Faðir, ikki tríggir fedrar, ein Sonur, ikki tríggir synir, ein Heilagum Andi, ikki tríggir heilagir andar.
- Og í hesi tríeindini er einki fyrr ella seinni, einki størri ella minni,
- men allir tríggir persónarnir eru sínámillum líka ævigir og javnlíkir, so at, sum áður sagt, tríeindin í øllum má verða ærað í eindini, og eindin í tríeindini.
- Tann, sum tí vil verða frelstur, má hugsa soleiðis um tríeindina.
- Men til æviga sælu er eisini neyðugt, at ein fult og fast trýr, at vár Harra Jesus Kristus gjørdist menniskja.
- Hetta er tí tann rætta trúgvin, at vit trúgva og játta, at vár Harra Jesus Kristus, Sonur Guds, er bæði Gud og somuleiðis menniskja.
- Hann er Gud, føddur av veru Faðirsins fyri allar øldir, og menniskja, føddur í tíðini av veru móður sínar,
- fullkomin Gud, fullkomin menniskja, við skynsamari sál og menniskjuligur holdi.
- Faðirinum líkur í guddómi, sum menniskja minni enn Faðirin.
- Men hóast hann er Gud og menniskja, er hann tó ikki tveir, men ein Kristus,
- ein, ikki við umbroyting av gudsnatúrini til hold, men við tað at Gud tók á seg mannanatúr,
- ein í síni heild, ikki við samanblandingi natúranna, men við persóneinleika.
- Tí sum hin skynsama sálin og holdið eru ein menniskja, soleiðis er Gud og menniskja ein Kristus,
- sum leið fyri frelsu vára, fór niður til heljar, reis upp frá deyðum triðja dagin,
- fór upp til himmals, situr við høgru hond Guds Faðirs, hins alvalda, haðani hann skal koma at døma livandi og deyð.
- Tá ið hann kemur aftur, skulu øll menniskju rísa upp likamliga og leggja fram roknskap fyri gerningar sínar.
- Og tey, ið hava gjørt gott, skulu ganga inn til ævigt lív; men tey, ið hava gjørt ilt, til æviga eldin.
- Hetta er almenna trúgvin. Tann, ið ikki fult og fast trýr henni, kann ikki verða frelstur.
Kelda: Trúarjáttan føroysku fólkakirkjunnar eftir Hans Jacob Joensen, fyrrv. bispi í 2000.
Jólaevangeliið
Men tað hendi í teimum døgum, at tað komu boð frá Augustusi keisara um, at allur heimurin skuldi verða skrivaður í manntal. Hetta fyrsta manntalið var, meðan Kvirinius var landshøvdingi í Sýriulandi. Og øll fóru at verða skrivað, hvør í ættarbygd sína. Men eisini Jósef fór úr Galileu, úr bygdini Nasaret, niðan til Júdeu, til Dávids bygd, sum eitur Betlehem, tí at hann var slektaður av Dávids húsi og ætt, at verða skrivaður, saman við Mariu, trúlovaðu festarmoy síni, sum var við barn. Men tað hendi, meðan tey vóru har, at tíðin kom, at hon skuldi eiga barn. Og hon átti son sín, hin fyrstafødda, og hon reivaði hann og legði hann í eina krubbu, tí at ikki var rúm fyri teimum í tilhaldshúsinum.
Og tað vóru hirðar har í sama bygdarlaginum, sum lógu úti á markini um náttina og goymdu at seyðafylgjum sínum. Og sí, eingil Harrans stóð hjá teimum, og dýrd Harrans ljómaði rundan um teir, og teir vórðu ógvuliga óttafullir. Og eingilin segði við teir: »Óttist ikki; tí sí, eg kunngeri tykkum eini stór gleðiboð, sum skulu verða fyri alt fólkið. Tí at tykkum er í dag ein frelsari føddur, sum er Harrin Kristus í Dávids staði! Og hetta skulu tit hava til merkis: Tit skulu finna eitt barn reivað og liggjandi í eini krubbu.« Og í somu stund var hjá einglinum ein fjøld av himmalskum herskarum, sum lovaðu Guði og søgdu: »Heiður veri Guði í hægsta himli, og friður á jørð, og í menniskjum góður tokki!«
Lukas, kap. 2, vers 1-15.
Um jólatræið og um hvat jólaprýðið hevur at siga okkum.
Jólatræið er grønt og minnir okkum á, at Jesus hevur lovað okkum ævigt lív. Træið er eisini grønt um veturin, tá onnur trø standa ber.
Stjørnan verður sett ovast á trænum og minnir okkum á stjørnuna, sum vísti teimum vísu monnunum á fjósið, har Jesus var føddur.
Ljósini er eitt tað týdningarmiklasta prýði. Tað minnir okkum á, at Jesus segði: "Eg eri ljós heimsins".
Einglarnir siga okkum frá einglunum, sum søgdu seyðamonnunum á markini við Betlehem frá Jesu føðing. Einglarnir sungu: "Heiður veri Gudi í hægsta himli". Fyrr var eisini vanligt at hava ein eingil í toppinum á trænum.
Hjørtu og kurvar minna okkum á, at Gud elskar okkum. Um okkurt verður goymt í hjørtunum ella kurvunum, kunnu vit eisini hugsa um, at kærleikin er glaður fyri at geva.
Kúlur eru komin fyri súreplir, sum var vanligt fyrr. Súreplini skuldi minna okkum á, hvat hendi við Adam og Evu í Edens garði. Guds jólagáva til okkum er Jesus, hjá honum finna vit frið og fáa fyrigeving fyri syndir okkara. Tá vit nú síggja kúlurnar á trænum, kunnu vit eisini hugsa um jørðini og at Gud tekur sær av henni og øllum sum livir á jørðini.
Jólatræsfóturin kann vera ymiskur til útsjónd. Fyrr var vanligt at brúka jólatræsfót við vatni í og sum varð samlaður í ein kross. Í miðjuni av krossinum skuldi jólatræið standa og minna okkum um, at Jesus doyði fyri okkum. Jólaaftan, tá allar gávurnar eru opnaðar, liggur enn tann størsta gávan eftir - okkara bjarging.
Sjálvandi er einki í vegin fyri, at hvør einstakur okkara kann prýða træið við onkrum, sum hevur serligan týdning fyri okkum og sum vit gjarna vilja minnast.