Brot úr frásagnini hjá Magnus Hansen í bókini "Kirkjurnar í Vági, sum kom út í 1989.

Inngangur.

Vágur er gomul bygd. Hvussu gomul hon er, vita vit ikki. Í Føroyingasøgu, sum er skrivað um 1220, verður hon ikki nevnd, men í Hundabrævinum, sum verður hildið at vera frá 1350-1400, verður sagt, at í Vági høvdu teir loyvi at hava tveir hundar.
Í søgnini um Regin í Toftum, sum verður hildin at hava livað um 1450, verður sagt, at hann átti fjórðingin av Vágs bygd. Hvør hevur átt hinar tríggjar fjórðingarnar, vita vit einki um, men óivað hava tað verið fleiri, tí eftir søgnini um Regin í Toftum at døma, so var Regin mætur maður.
Aðrar keldur siga frá, at í Vági búðu fólk í katólskari tíð.
Jákup Dahl, próstur, sáli sigur í eini grein frá, at tá ið teir katólsku prestarnir í Føroyum í 1538 vórðu avsettir, vóru tað bara tveir av teimum, ið hildu fram eftir trúbótina, og teir vóru Mortan bróðir í Suðurstreymoy og Andras bróðir í Suðuroy (Vági).
Av tí at prestur búði í Vági, so hevur eisini kirkja verið her. Nær tann fyrsta kirkjan er bygd, vita vit ikki, men Jákup Dahl sigur frá einari søgn m.a.
Sum flest øllum man vera kunnugt, hevur tað frá gamlari tíð verið siður at lova olmussu til kirkjuna suðuri í Vági. Vit minnast øll orðini í grindavísuni:
"Kirken i Waaji paa Suderø,
vi skjænke et Altersmykke."
At henda kirkjan hevur verið ein slík olmussukirkja, ella votivkirkja, sum tey kalla tað, man koma av, at hon sjálv, sum søgnin er, skal vera givin í olmussu.
Søgan er eftir gamla manna frásøgn í Vági henda:
Ein múgvandi einkja í Noregi, sum hevði mist mann sín á sjónum, gav eina kirkju í olmussu. Hon læt allar stórviðin gera til, bant hann saman og slepti honum út á sjógv, og hon legði tað lyftið við, at har sum henda kirkja rak á land, har skuldu tey eiga hana.
Kirkjan rak til Føroya. Hon kom suður gjøgnum Nólsoyarfjørð. Nólsoyingar vórðu varir við henda merkiliga reka og fóru eftir honum og royndu at fáa hann til sín; men tað eydnaðist teimum ikki, og teir noyddust at sleppa honum.
Kirkjan kom so rekandi inn á Vágsfjørð, og rak sjálv á land á tí staði, sum síðan kallast á Kirkjukletti. Har varð hon sett upp, og har hava allar kirkjurnar i bygdini síðan staðið, hvor aftan á aðra.
Allur viðurin var tilgjørdur og samanbundin í ein, og stokkaviður skuldi tað vera. Ein bjálki restaði, tá ið kirkjan var komin upp á land; - hann mundi verða slitnaður burtur úr flakanum, tá ið Nólsoyingar baksaðu við hann; men hesin bjálkin kom eitt sindur seinri av sær sjálvum rekandi inn á fjørðin, og varð soleiðis eisini settur á kirkjuna.
Hvussu langt tað er, síðan hetta hendi, vita menn ikki fyri vist; men henda gamla kirkjan (tann seinasta kirkjan á Kirkjukletti), sum nú stendur, sigst at vera fjórða kirkjan frá hinari, sum kom rekandi.
Við kirkjuni fylgdi ein grøðisteinur. Slíkur steinur er hildin at hava tey evni í sær at kunna geva heilsubót. Og hesin grøðisteinur, søgdu tey, grøddi øll sár Í teirri kirkjuni, sum var undan hesari, sum nú stendur, vóru nøkur stólahøvd úr teirri gomlu kirkjuni, og umframt ymis sprek í tróðrinum. Á stólahøvdunum sigst hava verið ymist skurðverk, mest fólkaandlit.
Tá ið henda kirkjan, sum nú er, varð gjørd, løgdu teir hesi stólahøvdini niður undir gólvið innari í kóri, undir altari og prædikastóli. -
Í gomlum bókum um Føroyar havi eg einki kunnað funnið um henda tilburð, sum søgan sigur frá.
Soleiðis greiðir Jákup Dahl frá søgnini, sum hann hevur hoyrt hana.
Henda søgnin er borin av mannamunni ætt eftir ætt og einki er at ivast í, nakað man vera í henni. Eitt er í øllum førum vist, og tað er, at hon upprunaliga hevur verið øðrvísi. Tað er so við munnligum frásagnum, at tað ígjøgnum øll tey ættarlið, tær hava verið bornar munn av munni, er bæði lagt aftrat og tikið burtur av teimum, og so er sjálvandi nakað upprunaligt eftir. Tað er á sama N
Soleiðis hevur óivað verið við søgnini um Vágs kirkju. Einaferð er ein løgin reki rikin á land á Kirkjukletti í Vági, og menn hava tikið hann og bygt eina kirkju av honum sum tøkk til Várharra.
Eitt annað kann eisini verða drigið inn í myndina her.
Í gomlum døgum tá ið norðbúgvar fluttu stórvið úr Noregi til Íslands, løgdu teir leiðina norðan fyri Føroyar. Viðin bundu teir saman í flakar og hongdu teir aftur úr skipinum. Um óveður brast á á leiðini, noyddur teir ofta at kvetta at bjarga sær úr vandanum. Flakarnir róku so fyri vág og vind, til teir onkunstaðni róku á land.
Um tað er ein slíkur flaki, sum er rikin á land á Kirkjukletti, vita vit einki um, men tað er ikki óhugsandi.