Búnaðarstevna sum kærustovnur
Búnaðarstevna sum kærustovnur
Búnaðarstevnan er kærustovnur í búnaðarmálum og eru reglurnar fyri búnaðarstevnuni ásettar í “Lov for Færøerne om Landvæsenkommissioner af 31. marts 1926” og seinast broytt við Ll. nr. 110 frá 29.06 1995.
Fyri hvørja sýslu er ein búnaðarstevna við sýslumanninum sum formanni og 2 øðrum limum, sum verða settir til hvørt mál sær millum teir 6 limirnar, sum landsstýrismaðurin í vinnumálum hevur valt fyri 6 ár í senn.
Fyri alt landið er ein yvirbúnaðarstevna við sorinskrivaranum sum formanni og 4 øðrum limum, sum verða settir til hvørt málið sær millum teir 12 limirnar, sum landsstýrismaðurin í vinnumálum hevur valt fyri 6 ár í senn.
Búnaðarstevnan viðger eftir áheitan hesi mál eftir ásetingunum í:
- L. nr. 172 frá 18.05.1937 fyri Føroyar um hagastýri og røkt o.a. sum seinast broytt við Ll. nr. 82 frá 19.06.1990.:§ 35 - verður broyting av bittíðini ynskjandi ella neyðug, verður málið um ikki loyst í sátt og semju at gera av á búnaðarstevnuni
- § 37 – gerðarrættarúrskurður, ið samband við ósemju um, hvørt avloysing kann krevjast, ella ósemju um støddina á endurgjaldinum um rættin til bit á dyrkaðum trøðum, trægróðursseting ella nýgerð av urtagarði ella fiskaplássi ella tílíka við bit ósambærliga nýtslu
- § 38 – um nøkrum tykir rætt sín skerdan at lata neyt síni ganga á biti í haganum og um stødd av viðurgjaldi fyri bitið. Somuleiðis, um tveir ella fleiri klandrast um heimildina til ella støddina á rætti til bit í haga, tó at í tí føri skal hagaeigarin (í felagshaga stýrið) kallast inn sum partur
- § 39 – um nøkrum tykir torvskurðarrætt sín skerdan við fyrisettari reglugerð um nýtsluna av torvskurðarrættindum gjørda av hagaeigara (í felagshaga hagastevnu) og eftir
- § 45 - gerðarrættarúrskurður, ið samband við ósemju um, hvørt avloysing kann krevjast, ella slag og stødd á endurgjaldinum
- § 50 – ósemjur viðvíkjandi teimum í lógini umrøddu rættindum og skyldum
L. nr. 170 frá 18.05.1937 fyri Føroyar um grannastevnu v.m.:
7. § 13 - metir sýslumaður eina á grannastevnu ella við gerðarrætti samsvarandi §§ 9-12 gjørda viðtøku vera ólógliga, leggur hann hana niður sjálvt um eingin talar at ímóti henni, og síðani skal hann beinanvegin beina amtmanninum (nú landsstýrismanninum í Vinnumálum) spurningin til avgerðar. Henda avgerðin stendur við, uttan so at sakin verður skotin inn fyri búnaðarstevnuna innan 8 vikur eftir, at avgerðin hjá amtmanninum (nú landsstýrissmanninum í Vinnumálum) er kunngjørd í avvarandi bygd. Um annars nakar kennir seg órættaðan við slíkari viðtøku og tí ætlar at mótmæla gildi hennara, kann hann innanfyri 8 vikur eftir tann dagin, tá ið avgerðin er tikin (ella um sakin er gjørd av við gerðarrætti, innanfyri 8 vikur eftir tann dagin, tá ið gerðarrættarúrskurðurin er gjørdur) skjóta spurningin um hetta inn fyri landbúnaðarstevnuna. Viðtøkan verður í tí føri løgd niður, til sakin við úrskurði er endaliga gjørd av.
L. nr. 171 frá 18.05.1937 fyri Føroyar um girðingar og friðing av lendi, sum seinast broytt við Ll. nr. 30 frá 17.03.1951.:
8. § 42, nr. 4 – Gongd til fjarskotnan haga, fuglabjørg ella annað uttangarðslendi, sum tann avvarðandi ella tann, hvørs ørindi hann fer, eigur ella hevur nýtslurætt til, er loyvd, um so er, at hon er heimildað við tí, sum á hvørjum staði er gamal siður. Um tílík ferðsla aðramáta skal vera loyvd, ger landbúnaðarstevnan av, um so er, at partarnir ikki við sátt og semju koma ásamt um hetta ella eru samdir at vísa málið til gerðarrætt.
9. § 49 – um avgerðir tiknar av garðaskoðarunum, um so er, at málið ikki einans fevnir um kæru um skortandi hald
Ll. nr. 45 frá 15. mai 2007 um landsjørð sum broytt við Ll. nr. 98 frá 1. november 2007:
10. § 7, stk 2 – um leigu burturav landsjørð
11. § 9, stk. 3 – um sølu burturav landsjørð
L. nr. 147 frá 27.03.1939 fyri Føroyar um útskifting, sum seinast broytt við Ll. nr. 23 frá 30.04.1963.:
12. § 47 – har ósemjur sambært aðra lóggávu skal avgerðast við landbúnaðarstevnu, kemur útskiftingarnevndin inn í staðin fyri landbúnaðarstevnu. Undir slíkari viðgerð tekur formaður í útskiftingarnevndini seg aftur og sýslumaðurin kemur inn sum formaður í útskiftingarnevndini. Bert sýslumanninum frá orsakað av persónligum grundum til sakina ella partarnar, tilnevnir amtmaðurin (nú landsstýrismaðurin í Vinnumálum) annan sýslumann sum formann í staðin.
L. nr. 169 frá 18.05.1937 fyri Føroyar um nýtslu av vøtnum og áum, sum seinast broytt við Ll. Nr. 110 frá 29.06.1995:
13. § 4 - um nøkrum tykir rætt sín skerdan við gjørda viðtøku um fiskiskap í vøtnum ella áum eftir ásetingunum í § 3 í somu lóg
14. § 8 – úrskurður frá vatnsýnismonnunum um útbúnaður verður gjørdur í vatni ella áum, sum liggja upp at felagsogn, sum ásett í grein 8 í somu lóg
Tann, sum vil fáa búnaðarstevnuna at viðgera eitt mál, skal skrivliga heita á sýslumannin um hetta. Sýslumaðurin kannar, um hetta er eitt mál, sum búnaðarstevnan skal viðgera, ella hetta er eitt mál, sum hoyrir undir annan myndugleika, t.d. Føroya rætt.
Heldur sýslumaðurin, at búnaðarstevnan skal viðgera málið, skal tann, ið eigur málið, fáa eina skrivliga váttan frá sýslumanninum, at hann hevur fingið áheitanina. Samstundis skal sýslumaðurin, vísandi til grein 14 í lógini um búnaðarstevnu, biðja hetta fólki at stilla hóskandi trygd fyri sakarmálskostnaðinum í búnaðarstevnuni, áðrenn innkallað verður til búnaðarstevnu.
Sýslumaðurin tekur eftir tørni 2 av teimum millum teir 6 valdu búnaðarstevnulimirnar at vera í búnaðarstevnuni. Sýslumaðurin ásetur, í samráð við báðar búnaðarstevnulimirnar, nær og hvarbúnaðarstevnan kemur saman og innkallað verður við minst 14 daga freist við kunngerð samsvarandi “Lov nr. 59 af 1. april 1912 for Færøerne om Ophævelse af Kundgørelse ved Kirkestævne m.m.” Hetta merkir, at búnaðarstevnan verður lýst í “svørtu talvu”. Vanligt er, at partarnir fáa bræv um, nær og hvar búnaðarstevnan verður hildin.
Búnaðarstevnan verður, alt at tað er gjørligt sett í tí bygd, har málið hoyrir til.
Tá ið búnaðarstevnan er komin saman, verða partarnir hoyrdir, og møguliga verður farið á sjálvt staðið at gera metingar fyri at kunna lýsa málið nágreinliga.
Er tað neyðugt, verða eisini vitni innkallað. Sýslumaðurin kallar vitnini inn í samráð við partarnar. Vitni, sum búgva ella eru stødd í Føroyum, hava skyldu at møta á tí staði, sum búnaðarstevnan er sett. Partarnir hava rætt til at føra fram onnur vitni enn tey, sum sýslumaðurin hevur innkallað.
Tá ið partarnir og vitnini eru hoyrd og allir neyðugir upplýsingar eru komnar í málinum, metir búnaðarstevnan um, um semja kann fáast millum partarnar. Kemur tað fram, at eingin møguleiki er fyri at fáa semju í lag, verður búnaðarstevnan at taka avgerð í málinum. Avgerðin skal verða tikin innan 6 vikur, frá tí málið varð tikið upp.
Er annar parturin ónøgdur við avgerðina hjá Búnaðarstevnuni, hevur hann rætt til innan 3 mánaðir, frá tí at avgerðin varð tikin, at skjóta avgerðina inn fyri Yvirbúnaðarstevnuna. Áheitan um kæru til Yvirbúnaðarstevnuna er eftir somu reglur sum áheitan um búnaðarstevnu.
Viðgerðin í Yvirúnaðarstevnuni er eftir somu reglum sum í búnaðarstevnumálum.
Avgerðir, sum Yvirbúnaðarstevnan tekur, eru endaligar og kunnu ikki kærast til hægri mynduleika.
Hevur Yvirbúnaðarstevnan tikið avgerðir, sum koma ikki undir hennara lut at taka avgerðir í, kann tann parturin, sum er ónøgdur við slíka avgerð innan 4 mánaðir frá avgerðardegnum í Yvirbúnaðarstevnuni, leggja málið fyri hægstarætt.
Búnaðarstevnulógin: Lóg nr. 84 frá 31.03.1926 fyri Føroyar um búnaðarstevnur, sum broytt við Ll. nr. 110 frá 29.06.1995.