Søgan um Stóra Drang

Stóri Drangur vestan fyri Sørvágsbjørgini hevur altíð verið ringur at ganga upp í, og í nøkur hundrað ár hættaði eingin sær at fara upp. Tættbygdur ar hann av lunda, og í teimum trongu tíðunum fyri ár 1800 hildu teir tað vera  harmiligt, hvønn dag teir komu av útróðri at síggja upp í allan fuglin og einki fáa av honum. Teir høvdu hoyrt søgn um, at ein skuldi hava gingið upp; men eingin visti nakað, hvussu langt  tað var síðani, og eingin visti at navngeva hann - summir siga, hann skuldi vera Vágbingur, summir at hann var í Gomlustovu -, og kanska kunnu bæði vera sonn.Tá ið hann kom nakað upp, varð so snævurt, at fóturin hakaði ikki á, og hann fór útav. Men so streyrrættur er drangurin, at ikki ber við fyrr enn á sjónum, og hann fór langt undir kav. "Upp aftur til lundarar" segði hann, tá ið teir  høvdu fingið hann inn í bátin. Hann royndi aðru ferðina, men gekk av í sama stað. "Upp til lundarnar" segði hann aftur, tá ið hann var komin í skutin; og triðju ferðina eydnaðist tað honum at koma upp.
Tað var um árið 1800, at Rasmusar-Jógvan gav seg til at royna, um tað var komandi upp í drangin. Hann búði í Billhúsi, - tað var har, sum nú stendur norðasti endin av  húsinum Norði í Stovu. Frálíkur bjargamaður var hann, og væl kom hann fram niðara helming av vegnum. Tá ið hann kom upp til "Rytureiðrið" - tað er uppi í hálvari hæddini - gekk hann fyrst eitt sindur á tvørs, men so steðgar hann og rópar niður til teir á bátinum og spyr, hvat veg hann nú skal fara. Teir svara, at tað sær hann best sjálvur. Hann helt nú uppeftir og fekk tikið hondina í eina lítla grasflingru, men hon losnaði, og hann datt niður á sjógv. Haðani er fallið so høgt, at tað tók honum so dygt, at hann túsnaði upp; hann talaði um at royna aftur, men Heini í Nýggjustovu noktaði. Enn tá ið teir komu  heim á støðna, var hann plúsin í andlitinum, menn gekk tó leysur til  húsa.
Um hesa tíðina var í Vestmanna ein tiltikin bjargamaður, Gutti á Deild. Sørvingar buðu honum ein geldseyð afturfyri, um hann vildi ganga upp í Drangin, og hann helt seg til at royna, um hann fekk góðan mann at styðja seg. Hetta var í 1806. Dánjal í Ólavstovu - hann var tá 26 ára gamalur - gav seg til at styðja. Teir fara so til gongu við bandi ímillum sín, Gutti undan, Dánjal aftaná við stong. Nú teir koma til "hitt gula ennið", steðgar Gutti. Hann skimast at berginum fyri framman og fyri oman. "Hetta man eingin vegur fara at vera", sigur hann tá. Dánjal stendur soleiðis fyri, at hann sær eisini, hvussu illgongt har er, men hann hugsar at heldur enn at venda aftur vil hann sjálvur royna at koma yvirum. Hann roynir at føra orðinin lagaliga fram og sigur við Gutta: "Tygum eru meira vanur við at styðja enn eg; kanska tygum vilja styðja meg yvirum?" "Sum tú vilt!" sigur Gutti. So trongt var, har teir stóðu, at Dánjal mátti stíga upp á herðarnar á Gutta til at sleppa yvir um hann. Nú Dánjal er komin framum og toyggir seg til at fáa hondina í longur úti, tekur Gutti til hasi orðini,
í sálminum standa: "Ingen sig fordriste maa, om han end i dag kan staa, thi han kan i morgen falde, og sig ulyksalig kalde."
- Eg hugsaði við mær sjálvum," segði Dánjal seinni, at hatta vóru ikki so hugnalig orð at hoyra júst í hesari løtuni." - Har sum Dánjal nú fór, var so snævurt, at hann mátti leggja høgru hondina niður á ein flata pall, og so, í tí hann kastaði seg yvir móti henni, vera knappur at ripa hina vinstru á sama pallin. Tá hevði hann einki undir fótunum, so øll tyngdin  hvíldi á hondunum. Tí at tað ar á tvørs ella heldur niðurá, fekk Gutti einki hjálpt, uttan tað at hann legði stongina aftan fyri bak hansara til at halda honum inn at berginum. Dánjal syfti nú beinini so frægt til viks, at hann fekk fótafesti hinumegin, og tá var sloppið. - So fóru teir longur, Dánjal undan, - og Gutti styðjaði frálíka væl, segði hann seinni. Nú komu teir at Rytureiðrinum; Dánjal fekk fyrst niðurá; og t á var tað betri at sleppa um enn "hitt gula ennið". Teir sóu, at óhapp Rasmusar-Jógvan var tað, at hann fór uppá; um tað versta var hann komin einsamallur, og hevði eisini komið um Rytureiðrið, hevði hann bara tikið rættan veg. - Ovari parturin var frægari at ganga.
Ta´ið teir eru uppkomnir, kenna teir seg móðar og seta set at fáa sær eina hvíld, áðrenn  teir fara at leggja línuna á, - snørið til at draga hana upp við hevði annar bundið á seg, hin endin var fastur í bátinum. - Bátmenninir høvdu andøvt niðri undir og eygleitt teir við hjartanum uppi í hálsi. Nú ið allir ótti var av, kom sovorðin duli á teir, at báturin skeytst og fekk ferð eftir vestfallinum. Teir hoyra eitt róp úr dranginum, og tá ið teir hyggja upp, síggja teir,  at snørið stendur á tambi og er á veg hava annan mannin útav. Tað var ógvuliga knapt, at Heini í Nýggjustovu hevði knívin úr kellingakjaftinum og skar. Teir róðu so aftur at endanum og bundu línuna upp í hann; tá ið hon var ákomin, vóru menninir drignir upp. 1100 lundar fingur teir  ta ferðina. Gutti og Dánjal fingur hvør sín geldseyð í løn.
Eftir hetta vóru Sørvingar mangar ferðir í dranginum. Dánjal í Ólavstovu gekk undan og Heini í Nýggjustovu styðjaði. Stundum høvdu teir tveir kvítlar við til at liggja undir, um hann bráðliga øtlaði so, at teir sluppu ikki aftur í bátin. - Kvítil var stórt áklæði til at breiða oman yvir seg, tá ið teir lógu úti í bjørgunum um næturnar; tey royndu at veva tað so fast, at tað skuldi ikki leka. - annan hendan kvítilin áttu tey Úti í Stovu, og hann var tættur, men hin lak. - Fyrstu ferðina Dánjal og Heini fóru upp, fingu teir ein geldseyð og eitt lamb afturfyri, síðan fingu teir eitt lamb  hvør.
Seinni settu teir kongar inn til at taka í og stíga á, har sum verst var um. Tá ið drangurin var javnliga drigin, fingu teir ikki meir enn 600 í honum. Uppaftur seinni varð keta løgd á, so nú kann hvør nøkulundaður bjargamaður fara upp. Men tað var ikki bara gott, tí nú er næstan einki at fara eftir.
 
Kelda: Uppskrivað av Mikkjal á Ryggi eftir frásøgn frá Jóan Dánjal í Ólavstovu.
Prentað í Varðanum bind 13 síða 81.