Hagalógin

L. nr. 172 frá 18.05.1937 fyri Føroyar um hagastýri og røkt v.m. sum seinast broytt við Løgtingslóg nr. 82 frá 19.06.1990.

Hagastevna

§ 1. Í felagshaga hevur hagastevnan evsta myndugleika.

Við ”felagshaga” er at skilja í hesi lóg hagi, sum er samogn (feli) hjá 2 ella fleiri eigarum. Fyri almenna jørð hevur brúkarin myndugleika at virka eigarans vegna, uttan so at tað í einstøkum føri er tikin onnur avgerð av avvarðandi myndugleika

§ 2. Hagastevnan verður kallað saman við í minsta lagi 8 daga varningi (sbr. tó §§ 4, 20, 22 og 25); hon skal koma saman, tá ið stýrið heldur tað vera neyðugt, eins væl og tá ið røktingarmenninir ella ein fjórðingur av eigarunum ella so mangir, sum eiga ein fjórðing av markatalinum í haganum, krevja tað. Tað liggur á stýrinum at kalla saman, um tílíkt er til, og annars á eigara ella røktingarmanni, sum ynskir stevnuna kallaða saman. Um hon verður hildin um somu tíð sum grannastevna, er sýslumaðurin skyldugur at standa fyri samráðingunum á hagastevnuni, og dagurin, tá ið hon skal haldast, verður tá ásettur eftir regluni í grannastevnulógini § 5, síðsta stykki. Aðramáta stendur fyri samráðingunum ein fundarstjóri, valdur millum og av teimum hjáverandi eigarunum við atkvøðumeiriluta; standa atkvøðurnar á jøvnum, ger lutakast munin. Fyri samráðingini og atkvøðugreiðsluni galda reglurnar í grannastevnulógini §§ 7a, 8-11 og 13.

§ 3. Hagastevnan kann taka avgerð viðvíkjandi røkt av haganum og nýtslu av felagsrættindum í málum, sum ikki í lóggávuni er víst til aðra avgerð.

Reglur kunnu setast fyri hagagongd hjá eigarunum, sbr. § 41 í hegnlógini (girðingarlógini).

Stýri

§ 4. Eru fleiri enn fimm eigarar um ein felagshaga, skal hann hava eitt stýri, samansett av trimum ella fimm limum, sum hagastevnan ger av. Hagastevnan velur stýrið; ávikavist verða tveir og tríggir limir valdir við atkvøðumeiriluta eftir markatali, meðan ávikavist ein limur og tveir limir verða valdir við atkvøðumeiriluta eftir talinum á teimum við atkvøðurætti. Stevnan skal kallast saman við í minsta lagi 14 daga varningi.

Reguligt val skal haldast annaðhvørt ár í tíðarskeiðnum frá 15. oktober til endan á desember. Tænastutíðin tekur við frá 1. januar. Hvør eigari, ið býr í bygdini, sum hagin liggur til, og hvør brúkari av almennari jørð er skyldigur at taka við vali; tað sama er galdandi fyri uppsitara fyri eigara, sum er avbygdamaður. Røktingarmenn í avvarðandi haga kunnu, hóast teir ikki eru eigarar, veljast í hagastýrið.

Tann, sum hevur fylt 60 ár, er undantikin; somuleiðis kann tann, sum hevur verið limur í fýra ár, bera seg undan at taka við vali tey næstu fýra árini; men hesar undantøkur galda tó bert, tá ið onkur annar er skyldigur at taka við vali.

Stýrislimirnir standa hvør sær til svars fyri, at hagastevnan í tímiligari tíð verður kallað saman til stýrisval, og at valúrslitið innan 14 dagar verður boðað sýslumanninum, sum førir lista yvir tær móttiknu fráboðanirnar. Er einki stýri, liggja tær nevndu treytirnar á tí størsta í bygdini búsitandi luteigara ella brúkara av almennari jørð.

§ 5. Stýrið velur formann og næstformann. Tað skal varða um regluliga røkt av haganum og syrgja fyri, at hendan fer fram soleiðis, at ansa verður í øllum føri eftir tørvi eigaranna. Fyri at stýrið kann gera bindandi samtykt, krevst, at meiri enn helvtin av limunum atkvøða fyri samtyktini. Stýrið ger av um uppslepping og tøku av seyði. Tað syrgir fyri, at skorið verður upp og at alt annað neyðugt arbeiði í haganum verður gjørt í tøkum tíma og á gagnligasta og sparsamasta hátt. Tað ansar eftir, at hvør avvarðandi ger sína skyldu, og kann fyri kostnað hjá tí vansketna lata bønarfólk gera arbeiðið.

Í øllum førum skal tað ráðleggja við røktingarmenninar um málið. Tað hevur eftirlit við, at hesir gera skyldur sínar.

§ 6. Í móti triðjamanni (herundir eisini einstøkum eigara, ið vil føra fram ein sær tilskilaðan rætt móti felaginum, ella øvugt) kann stýrið í øllum málum, sum viðvíkja haganum sum felag, standa fram tess vegna. Tað kann soleiðis í tílíkum málum stevna og verða stevnt felagsins vegna og yvirhøvur umboða felagið fyri rættinum eins væl og fyri sáttar-, útskiftingar-, landbúnaðar- og yvirlandbúnaðarstevnini. Er einki stýri valt og fráboðað sýslumanninum, stendur tað til tann, sum vil stevna felaginum, frítt at stevna, hvønn hann vil, av hagaeigarunum felagsins vegna.

§ 7. Í mun til hagaeigararnar er stýrið at meta sum fulltrúi. Eins og stýrið tí eigur at rætta seg eftir fyriskipanum um røktina, sum hagastevnan samtykkir, soleiðis eigur tað at kalla hagastevnuna saman, tá ið týdningarmiklari mál koma fyri, og skal altíð gera tað, tá ið tað velst um rættarmál fyri ella í móti felaginum.

§ 8. Stýrið skal føra roknskap fyri fyrisiting sína av peninginum hjá haganum og halda skil og rættleika í hesum. Fyri hesum stendur hvør einstakur stýrislimur til svars. Roknskapurin skal leggjast fram fyri hvørt álmanakkaár, í seinasta lagi innan 1. februar árið eftir, og skal leggjast fram á hagastevnu innan 14 dagar eftir tí.

Fyri almennajørð hevur stýrið skyldu, tá ið spurt verður, at greiða frá øllum viðvíkjandi haganum, sum avvarðandi almenni myndugleiki spyr um.

Røktingarmenn

§ 9. Fyri hvønn haga skal í minsta lagi vera ein røktingarmaður. Fyri felagshaga ger hagastevnan av røktingarmannatal og løn teirra og velur teir; valið fer fram við atkvøðumeiriluta av eigarum og brúkarum eftir markatali. Hevur hagastevnan ikki tikið hesar avgerðir, liggur tað á stýrinum at taka tær.

§ 10. Røktingarmenninir skulu standa fyri seyðarøktini, fjallgonguni og markingini og eisini øllum øðrum arbeiði í haganum. Teir eiga at ansa eftir, at avgerðirnar um skipanina í haganum og avgerðirnar um frið í haganum (sbr. §§ 20-22, 26-29, 31, 41-43 í hegnlógini/girðingarlógini) verða hildnar, og øvugt at ágongan í haganum ikki gongur inn á fremmanda ogn, soleiðis at hagaeigararnir verða fyri missi og ábyrgd av hesum. Teir gera av um uppslepping og tøku, tá ið eigari ella stýrið ikki hava gjørt hetta.

§ 11. Røktingarmenninir standa í tænastu síni eigarunum til svars og skulu rætta seg eftir teimum forskriftum sum hagastevnan ella hagastýrið gevur teimum. Teir skulu, tá ið tann einstaki eigarin ella brúkarin krevur tað, greiða honum frá tali og standi á seyðinum, ið honum er litið upp í hendur, og eisini røktini í haganum v.m.

§ 12. Røktingarmaður skal vanliga siga upp tænastu sína innan tann 1. september, men hann kann tí ikki fara úr starvi sínum, fyrr enn fjallgongan eftir brundseyði er gingin, uttan so at hann fer av bygdini ella umstøðurnar gerast honum ómøguligar at halda fram í tænastu síni.

Seyður

§ 13. Í hvørjum haga skal nýtast eitt ávíst mark til allan seyðin í haganum ella, um neyðugt, fleiri mark til ymisk seyðafylgir í haganum, sbr. § 20, punkt 3b. Sama mark kann ikki nýtast í tveimum høgum á somu oyggj.

§ 14. Mál, sum viðvíkja markabroytingum, skulu viðgerast á grannastevnu. Sýslumaðurin skal síðan leggja tey fram fyri amtmannin til avgerðar.

§ 15. Eingin annar enn røktingarmenn hagans kunnu av sínum eintingum fáast við at marka seyð.

§ 16. Ærseyður, sum ikki hoyrir til hagan, men á fjalli er komin upp í gonguna, skal á rættini frámerkjast við sløðuri, tá ið ikki vissa er fyri, at lamb hennara er markað rætt.

B. Brundseyður

§ 17. Røktingarmenninir skulu gera brundseyðir upp av teimum bestu, sum eru í haganum. Til hetta verða gjørd upp 1 veðurlamb fyri hvørjar 33 ella 1 veðrur fyri hvørjar 40 ærseyðir í haganum. Verða færri slept upp, skulu røktingarmenninir sum skjótast boða sýslumanninum frá, sum kannar, um nakar ber ábyrgd av hesum.

C. Eigaraviðurskifti viðvíkjandi áseyðinum

§ 18. Í felagshaga skal, tá ið ikki annað er samtykt sambært § 20, allur áseyðurin vera feli hjá øllum eigarum eftir markatali teirra. Áseyðatalið ger hagastevnan av. Seyðurin fylgir jørðini í hvørji avhending og arvi; hann kann ikki við úttøku skiljast frá jørðini.

§ 19. Sjálvt um áseyðurin er feli, kann hagastýrið tó loyva røktingarmanni at hava eitt ávíst tal av seyði í haganum sum viðurgjald fyri arbeiði hansara, eins og hagastýrið kann loyva, at einstakir seyðir fyribils ganga í haganum fyri eitt av stýrinum ásett viðurgjald, ið legst til hagan.

§ 20. Kenning í seyðaskipanini ella pørtum av henni er bert loyvd við fylgjandi treytum:

1. Viðtøka um hetta skal vera samtykt á hagastevnu, sum er kallað saman við í minsta lagi 3 mánaða varningi. Fyri at samtyktin fær gildi krevst, at hon er samtykt av so mongum við atkvøðurætti, ið tilsamans eru í minsta lagi:

a) tveir triðingar av øllum við atkvøðurætti og
b) helvtini av øllum markatalinum í haganum.

2. Í viðtøkuni skal vera skilað til, hvussu stór skipanin skal vera í øllum haganum, og um øll skipanin skal vera kenning ella bert ein partur av henni, og hvør.

3. Í viðtøkuni skal harafturat vera skilað til:

a) at røktin verður umsitin av røktingarmonnum, valdir á hagastevnuni ella av stýrinum, sbr. § 9;
b) at seyður hjá hvørjum eigara sær – umframt tað ávísa hagamerkið (§ 13) – skal hava frámerki, sum sýslumaðurin skal góðkenna, áðrenn tað verður nýtt;
c) at brundseyðir skulu frammanundan takast úr og samsýnast eigaranum eftir meting.

§ 21. Røktingarmenninir skulu beinanvegin boða sýslumanninum frá øllum, sum gongur í móti kenning í seyðaskipanini § 20.

§ 22. Kenning kann sigast úr gildi við viðtøku, samtykt á hagastevnu, kallað saman við í minsta lagi 3 mánaða varningi. Fyri at samtyktin fær gildi krevst, at hon er samtykt av so mongum við atkvøðurætti, ið tilsamans í minsta lagi eru:

a) helvtin av talinum á øllum við atkvøðurætti og
b) einum triðingi av øllum markatalinum í haganum.

§ 23. Tá ið kenning dettur burtur, skulu teir eigarar, sum ikki hava fulla skipan, keypa frá teimum, sum hava seyð til avlops, til allir hava seyð sambært markatali teirra. Tann seyður, ið soleiðis verður seldur og keyptur av hagaeigarum sína millum, verður goldin við fullum virði. Eru partarnir ósamdir um virðið, verður tað ásett við lógligari meting.

§ 24. 1) Skeyti ella annað avhendingarskjal viðvíkjandi hagajørð, har ið kenning er, skal skila til, hvussu nógvur kenningarseyður fylgir við jørðini. Um so ikki er, skal tað við tinglesingini tilskilast skjalinum rættarummæli.

Við festiskifti ella avhending av tænastujørð í haga, har ið kenning er skal, tá ið fráfarandi brúkari eigur ogn í sama haga, øll seyðaskipan hansara býtast líka til alla jørð hansara eftir markatali.

Ross

§ 25. Rossaskipanina í haganum ger hagaeigarin av ella, um tað er felagshagi, hagastevnan, kallað saman við í minsta lagi 1. mánaðar varningi. Ger hagaeigarin (hagastevnan) av, at skipanin skal vera størri enn 1 ross upp á mørkina, skal avgerðin sum skjótast boðast sýslumanninum. Hesin sær til at kunngera hetta í næstu bygdini við uppslagi ella á annan nýtiligan hátt. Hóast ta av hagaeigaranum (hagastevnuni) sambært fyrsta punktum tiknu avgerð kunnu hagaeigararnir í bygdini í felag við grannastevnuviðtøku gera av, at tað í bygdarhøgunum skal kunna frælsast upp til 1 ross á mørkina.

Fyl undir 1 ár telja ikki við í undannevnda føri.

§ 26. Luteigari í felagshaga kann leiga út rætt sín til rossahald. Teir einstøku luteigararnir kunnu sjálvir gera av, um skipanin skal vera serogn ella samogn hjá nøkrum ella øllum luteigarunum.

§ 27. Sýslumaðurin skal hvørt ár á grannastevnu krevja frágreiðing frá bygdarmonnum um, hvussu mong ross eru í bygdini, og í hvørjum høgum tey hava frælsi, og skriva um hetta í løgreglugerðabókina. Hvør tann, sum hevur  ross í nøkrum haga í bygdini, skal tá, um nakar luteigari í tílíkum haga krevur tað, greiða frá við hvørjum rætti hann hevur ross.

Gæs

§ 28. Viðtøku um, hvørt loyvt skal vera at hava gæs í haganum (við í tí tal, gjald v.m.), ger hagaeigarin av (í felagshaga hagastevnan).

Ymiskar reglur um hagarøktina

§ 29. Í felagshaga eigur hvør eigari samsvarandi markatali sínum nýtslurættin til seyðahald, rossahald og gásahald í haganum eins og øll til hagan liggjandi rættindi, sum ikki annað í lóggávuni er ásett um.

Samsvarandi hesum verður inntøka og útreiðsla býtt av allari felagsnýtslu av haganum ella til hendan liggjandi rættindi eins væl og alt arbeiði, ið kemur fyri av hesum.

§ 30. 10inda hvørt ár skal sýslumaður skipa fyri á grannastevnu at velja menn at ganga um mark í bygdarhøgunum. Teir verða valdir av hagaeigarunum og brúkarunum teirra millum fyri hvønn haga við atkvøðumeiriluta eftir markatali. Verður einki val, tilnevnir sýslumaðurin teir.

Menninir skulu síðan sum skjótast ganga um hagamarkini í samgongu. Er ósemja um tað, ger tann elsti av monnunum av, nær ið samgongan skal vera. Eftir marknagonguna skulu teir hvør sær siga teimum avvarðandi hagaeigarunum (í felagshaga stýrinum, um tílíkt er til) frá úrslitinum av marknagonguni; skuldi við hesum nakar ivi komið fram, hvar ið rættað markið er, kunnu menninir ikki taka avgerð um hetta.

Útreiðslan av at seta mark og viðlíkahald skal býtast líka millum hagarnar við sama markaskili.

§ 31. Røktingarmenninir skulu við kvøldvarningi gera teimum avvarðandi boð til alt arbeiði í haganum, utttan so at hagastevnan hevur gjørt øðrvísi av; við sama varningi skulu teir gera avvarðandi grannum samgonguboð, uttan so at øðrvísi er samtykt teirra og hagaeigaranna millum.

§ 32. 2) (Avtikin).

§ 33. 2) (Avtikin).

Rætturin til bit hjá hagaseyði innangarðs

§ 34. Rættin til bit hjá seyði á bøi ella aðrari innangarðsjørð eigur í tíðini frá 25. oktober til 14. mai eigarin av omanfyri liggjandi haga, uttan so at annað lógligt er fyrisett.

Í teimum bygdum, har ið innangarðsjørðin er matrikulerað sambært kunngerð nr. 198 frá 15. juli 1931, hevur hvør eigari, sum hevur kenning og eigur rætt til vetrarbit á bønum, heimild at tilskila sær hendan á sínum bøi einans fyri egnum seyði ímóti at siga frá sær annan rætt til bit á bøi og ímóti í omanfyri nevnda tíðarskeiði at halda bø sín væl og virðiliga innstikaðan.

Hvør bøeigari ella brúkari skal hava heimild til í tíðini, sum bøurin liggur opin fyri seyðabiti, at stika inn og friða lendi, sum er sátt við grasfræi, í tvey fylgjandi ár eftir sáingina. Tó kann bert upp til ¼ av bønum hjá avvarðandi eigara ella brúkara stikast inn. Hagastýrið skal í hvørjum einstøkum føri fáa boð um tílíkt stik.

§ 35. Verður broyting av bittíðini ynskjandi ella neyðug, verður málið um ikki loyst í sátt og semju at gera av á landbúnaðarstevnuni.

Framleinging av bittíðini um várið kann fara fram við játtan frá so mongum, sum eiga ella brúka tveir triðingar av avvarðandi bøi (roknað eftir skattamerkum) eins og stytting av tíðini bæði um várið og um heystið kann fara fram, tá ið so mangir játta, sum eiga ella brúka tveir triðingar av honum ella av høgunum við bitrætti (roknað eftir markatali). Tílík frávik galda tó bert tað eina várið ella heystið og ikki longri tíð enn 2 vikur.

Reglurnar í hesi grein verða ikki at nýta viðvíkjandi jørð, ið er stikað inn sambært reglunum í § 34, 2. og 3. stykki.

§ 36. 3) Rætturin til bit á dyrkaðum trøðum kann bæði av eigaranum og hagaeigaranum krevjast endaliga loystur av, um so er, at slík avloysing ikki forðar fyri vetrarbiti á teimum ikki vetrarfriðaðu lendunum. Harumframt kann avloysing á sama hátt krevjast, tá ið avvarðandi lendi ætlast nýtt til trægróðursseting ella nýgerð av urtagarði ella fiskaplássi ella tílíka við bit ósambærliga nýtslu. Avloysingin fer fram fyri fult endurgjald av virðinum á bitrættinum.

§ 37. Er ósemja um, hvørt avloysing kann krevjast, ella er ósemja um støddina á endurgjaldinum, verður málið gjørt av við gerðarrætti av 2 monnum, ein valdur av hvørjum parti sær. Hevur annar parturin ikki innan 4 vikur aftaná, at heitt er á hann til tess, valt ein gerðarrættarmann, eigur hin parturin rætt at velja báðar menninar. Hesir velja ein ástøðumann, áðrenn teir fara undir viðgerðina; eru teir ósamdir um at velja hann, velur sýslumaðurin hann.

Gerðarrættarúrskurðurin kann innan 4 vikur skjótast inn fyri landbúnaðarstevnuna.

§ 37 a. 3) Í seinasta lagi 4 vikur aftan á at endurgjaldsmálið er endaliga gjørt av, skal avvarðandi innangarðslendi rinda endurgjaldið í Føroya Jarðargrunn, hvaðan gjaldið verður goldið avvarðandi hagaeigara ella festara, í felagshaga hagastýrinum, tá ið fyri Føroya Jarðarráði til fulnar er prógvað, at í avvarðandi haga eru gjørdar hentar og tíðarhóskandi atgerðir at bøta um seyðabrúkið í haganum.

Summarhagi hjá neytum

§ 38. Hagaeigarin – ella, um tað er felagshagi, hagastevnan – kann haganum viðvíkjandi gera av, hvør ið kann lata neyt ganga á biti í haganum, og um viðurgjald skal latast fyri bitið, og tá í tí føri taka tær gjøllari neyðugu avgerðirnar um stødd á viðurlagnum v.m. Tykir onkrum rætt sín skerdan av tílíkari avgerð, kann hann skjóta hana inn fyri landbúnaðarstevnuna. Tað sama verður, um tveir ella fleiri klandrast um heimildina til ella stødddina á rætti til bit í haga, tó at í tí føri skal hagaeigarin (í felagshaga stýrið) kallast inn sum partur.

Torvskurður

§ 39. Í torvheiðum, sum ikki eru býttir teirra millum, sum í teimum eiga torvskurðarrætt, kann hvør teirra bert skera torv til neyðugt húsbrúks.

Hvørt torvheiðar eru býttir ella ikki, kann hagaeigarin (í felagshaga hagastevnan) fyriseta reglur um nýtsluna av torvskurðarrættinum, sum tó ikki mugu stríða ímóti reglunum í hesi lóg, og áseta viðurlag fyri torvskurð í haganum. Tann, sum tykir rætt sín skerdan av tílíkari avgerð, kann skjóta hana inn fyri landbúnaðarstevnuna.

§ 40. Hvør tann, ið sker torv í haga, skal ganga soleiðis um, at tað skaðar hagan sum minst. Serliga skal hann leggja seg eftir forsvarligum avgrevsti, soleiðis at svørðurin ikki verður skaddur meira enn neyðsýnt; hann skal harumframt veita vatnið frá torveygunum, um tað annars hevði verðið standandi, og ikki lata torv ella annan grevstur sløðast um hógvin. Torveygað skal harumframt beinan vegin leggjast aftur við avgrevstrinum.

§ 41. Sýslumaður skal í tíðarskeiðnum frá 1. juli til 15. november, um røktingarmaður ella hagaeigari klagar um hagreiðing av torvheiðum, og, um eingin klaga kemur, tá ið longsta lagi 5 hvørt ár, fara um torvheiðarnar við tilnevndum vitnum at hyggja eftir, um teir vera umgingnir forsvarliga. Umfaringin verður lýst við kvøldvarningi við komuboði til røktingarmenninar í avvarðandi haga og kunngerð í tí bygd, sum hagin hoyrir til.

Tykjast torvheiðarnir umgingnir óforsvarliga, boðar sýslumaðurin avvarðandi undir dagsekt at væla um tey funnu brekini innan eina av honum ásetta freist. Røktingarmenninir í haganum hava skyldu at fylgja sýslumanninum til umsjónina og at ávísa torvheiðarnar; teir hava somuleiðis skyldu, tá ið sýslumaðurin krevur tað, at síggja til, at tey av honum givnu boð viðvíkjandi umvæling av brekum verða fylgd, og annars at boða honum frá tí.

Viðvíkjandi torvheiðum uttan um Tórshavn verður tað verandi við teimum um hesar galdandi reglum; broytingar í hesum kunnu gerast av ráðharradeildini fyri landbúnað og fiskivinnu eftir tilmæli frá løgtinginum.

§ 42. Torvskurðarrættur kann av hagaeigara ella øðrum eigara av jørð, sum annar maður hevur torvskurð í, krevjast loystur av, um tað metist neyðugt ella av almiklum týdningi fyri hóskandi brúki ella friðing av lendinum, at rættindi halda uppat. Um tað ikki í staðin fyri til tann, sum eigur torvskurðarrættindi, kunnu leggjast av torvheiðar, sum nøkulunda liggja líka væl fyri hjá honum sum teir, hann higartil hevur havt rætt at nýta, ella eru so mikið størri í dygd, at tað vigar upp ímóti at liggja óhøgliga fyri, er avloysingin harumframt treytað av, at torvskurðarrætturin metist at vera av minni týdningi fyri tann avvarðandi. Avloysingarhátturin eins væl og viðurlagsstøddin verða gjørd av við meting (§ 45); tó er tað tilskilað honum, ið eigur torvskurðarrættindi, at krevja avloysing í peningi.

§ 43. Kann avloysing ikki fara fram eftir hesum reglum, skulu, um nakar av pørtunum krevur tað, takast avgerðir, ið miða ímóti at fyribyrgja ósemju partanna millum, eitt nú við at avmarka støðið undir at útinna rættindini. Við tílíkari skipan av viðurskiftinum skal gevast gætur, at rættindi ikki verða skerd, og at útinningin av teimum ikki í nakran týðuligan mun gerst tvørligari fyri tann, ið eigur torvskurðarrættindi, ella truplari fyri eigaran.

§ 44. Tann, ið eigur torvskurðarrættindi, kann krevja avloysing, tá ið fylgjandi treytir eru har:

1. at tað lendið, sum hann sker torv í, skal nýtast til uppdyrkingar,
2. at ein fyri hann tryggjandi skipan sambært § 43 ikki kann fremjast,
3. at tað annaðhvørt fyri at útinna nýtsluna ella fyri at varðveita hana í framtíðini metist neyðugt, at rættindini verða avloyst, og eisini
4. at tað uttan stórvegis ampa fyri eigaran kunnu leggjast av til tann, ið eigur torvskurðarrættindi, tílíkir torvheiðar, sum tilskilað í § 42, 2. punktum.

Kunnu tílíkir torvheiðar ikki leggjast av, kann tann, ið eigur torvskurðarrættindini, tá ið tær 3 fyrst tilskilaðu treytirnar eru har, krevja avloysing í peningi.

§ 45. Ósemja um, hvørt avloysing kann krevjast, ella um slag og stødd á endurgjaldinum, verður gjørt av – og áseting av skipan eftir § 43 fer fram við gerðarrætti ella møguliga av landbúnaðarstevnuni sambært § 37.

§ 46. Hvør sambært §§ 43 og 45 gjørd skipan um viðurskiftini millum eigara og tann, ið eigur torvskurðarrættindini, kann 10 ár aftaná krevjast løgd undir nýggja roynd eftir somu reglum. Tað sama er galdandi fyri skipan, ásett undir útskifting.

Um at halda varðagøtur

§ 47. Løgtingið hevur heimild at áseta reglur um hald av varðagøtum.

Sjeyndi partur.

Revsing og átala.

Rættargangsreglur.

Nær lógin kemur í gildi.

§ 48. Brot á §§ 4, 15, 16, 17, 20, 21, 25, 2. punktum, 27, síðsta punktum, 30, 2. stykki, 31, 32, 2. punktum, 39 og 40 í hesi lóg verða revsað við sekt, alt treytað av, at ikki harðari revsing eftir vanligum reglum í lóggávuni er uppiborin.

Brot á § 15 verður harumframt sektað eyka við 4 kr. fyri hvørt lamb sum órættiliga er markað, og fyri brot á § 17 eyka við 8 kr. fyri hvønn brundseyð, sum er sleptur upp færri enn fyrisett.

Við brot á § 32, 2. punktum skal tann seki við tvingsilssekt geva seg undir at avlíva avvarðandi hund ella beina hann úr bygdini.

4) Allar sektir eftir hesi lóg fara í ríkiskassan. Við brot á § 20 skal harumframt tann seyður, sum ólógliga verður hildin sum kenning, verða mistur til frama fyri avvarðandi sóknarhjálparkassa.

§ 49. 5) Revsimál, sum havast upp eftir hesi lóg, viðgerast sum løgreglumál. Við brot á §§ 16, 31, 32, 2. punktum, og 39 kann átala bert fara fram, tá ið hon verður kravd av onkrum avvarðandi hagaeigara, og við brot á §§ 15 og 17 bert, tá ið hon verður kravd av onkrum, ið er eigari í haga á avvarðandi oyggj.

§ 50. Ósemjur viðvíkjandi teimum í lógini umrøddu rættindum og skyldum verða viðgjørdar eftir lógini um landbúnaðarstevnur.

§ 51. Við ”grannastevnulógini” er at skilja í hesi lóg ”Lov for Færøerne om Grandestævne m.m. af 18. Maj 1937”; við hegnlógini” er at skilja ”Lov for Færøerne om Hegn og Markfred af 18. Maj 1937”;  við ” lógini um landbúnaðarstevnur" er at skilja ”Lov for Færøerne om Landvæsenkommissioner af 31. Marts 1926”.

§ 52. Henda lóg fær gildi tann 1. juli 1938. Sýslumaðurin sær til, at tað í tíðarskeiðinum frá 30. september til endan á desember 1938 fyri hvønn felagshaga verður hildin hagastevna at velja stýri og røktingarmenn. Frá tí, at lógin fær gildi, fer úr gildi lóg um skipanina av teimum til hagamálið í Føroyum hoyrandi viðurskifti frá 23. februar 1866 eins og allar reglur, ið ikki samsvara við hesa lóg.

1) Broytt við Ll. nr. 55 frá 16.08.1962
2) Broytt við Ll. nr. 82 frá 19.08.1990
3) Broytt við MB. nr. 6 frá 04.01.1944
4) Broytt við L. nr. 186 frá 07.06.1958
5) Broytt við Lb. nr. 555 frá 01.11.1984 om rettens pleje, sum sett í gildi við L. nr. 92 frá 23.02.1988, § 688
6) Sektin fer nú í ríkiskassan sbr. L. nr. 186 frá 07.06.1958